ÇAĞA AYAK UYDURMAK

Daha karmaşık komplikasyonlarda robotlaşan insanlar, insanlaşan robotlarda bilişsel tembellik.

Yazı Muzaffer Çorlu

Aralarında Boston Dynamics, Agility, ANYbotics, Clearpath Robotics, Open Robotics ve Unitree firmalarının bulunduğu altı robot üreticisi, ‘genel amaçlı’ robotların silahlandırılmasını reddeden, bunu yapan ve yapacak olanları kınayan bir açık mektup yayınladı geçtiğimiz aylarda. Özetle; insanların yaşadığı, çalıştığı ve halka açık alanlara girebilen robotlara silah eklemenin ciddi etik sorunlar doğuracağını, kendi tabirleriyle “topluma muazzam faydalar sağlayan tüm teknolojilere dair halkın güveninin sarsılacağını” söylüyorlar metinde. Böyle bir açıklamaya neden gerek duyulduğunu merak edenler için konuyu kristalize edecek bir örnek vereyim: Black Mirror’ı izleyenler, sokaktaki sivillere ateş açan robot köpekleri hatırlayacaktır. Sorun şu ki bunlar artık bir kurgudan ibaret değil. Keskin nişancı tüfekleriyle donatılan ve tüm zorlu arazi koşullarına gerçek köpekler gibi uyum sağlayabilen dört ayaklı robotlar, Ghost Robotics firması tarafından hayata geçirildi. Geçen yıl fuarda tanıtımı yapılan prototipin satışına da başlandı. Yani aslında, durup dururken çıkmadı bu silahlandırma karşıtı bildirge. ‘Terminatör’ lakaplı köpeklerin üreticisi Amerikalı Ghost Robotics şirketi ise konuya dair kısa ve net bir açıklama yapmakla yetindi: “Şimdilik yalnızca orduya ve ABD müttefiklerine satış yapıyoruz. Devletlere, bu robotları ne şekilde kullanacaklarını biz dikte edemeyiz” deyip çekildiler.  

Dünyanın önde gelen robot üreticilerinin ortak imzasını taşıyan bu açık mektup, uluslararası basında yer aldı ama kamuoyunda istenen karşılığı buldu mu emin değilim. Dijital mecralardaki yorumlardan okuduğum kadarıyla “robotlar yerimizi alacak ve insanlık işsiz kalacak” korkusuna bir de yapay zeka savaşları, silahlandırılmış robotlar gibi yeni tehlike tohumları serpilmiş gibi duruyor. Temelde bu kaygıların yersiz ya da sebepsiz olduğunu söylemiyorum ama uzun yıllardır benzer senaryolardan veya ekonomik kırılmalardan endişe etmiyor muyuz zaten? Üstelik robot sanayi ve otomasyon sistemleri uzun zamandır hayatımızda. Endüstride, askeriyede, hizmet sektöründe, arama ve keşif çalışmalarında, madencilikte veya medikal dünyada iş gücünü karşılayan inovasyonlar, hız kesmeden insanların yerini alıyor. 2030 yılında 260 milyar dolarlık bir pazar öngörülüyor; yani hiçbir şey dünden bugüne olmadı aslında ama belli ki bir şeyler değişti. Uzmanlar, bizimle doğrudan iletişime geçebilen yapay zeka donanımlı akıllı çözümlerin gündelik hayatımıza girmesiyle birlikte, robotlaşma karşıtı görüşlerin ve bunu bir tehlike addeden insani kaygıların arttığını söylüyor.

Yazının devamı ve QP arşivinizi tamamlamak için info@qpmagtr.com’a e-mail atarak iletişime geçebilirsiniz.