TARİHİN AÇIK HAVA NORMU

Teraslardan gizli arka bahçelere uzanan al fresco kültürü / Kapalı alanlardan açık havaya doğru nüfuz eden insanların, bu faaliyeti bir alışkanlık haline getirmesinde şüphesiz ki İtalyanların rolü büyük. Birazdan göz gezdireceğiniz, belki kenarını kıvırıp bir sonraki davetinizde uygulamak üzere yeniden açacağınız sayfalar, bu alışkanlığın gastronomik ayağına odaklanıyor ve sırasıyla al fresco teriminin geçmişini, sunumunu ve pratiğe dökülmüş halini incelememize fırsat sağlıyor.

Yazı: Pınar İshakoğlu

İtalyanca, pek çok stereotip ifadenin bulunduğu zengin bir dildir. Biz yabancılar için bu kalıpların hepsini öğrenmek çok kolay olmasa da, küçük bir yardımla doğru terimleri doğru yerde söylemek mümkün. Örneğin, “Al fresco” İtalyancada kullanılan tipik bir ifadedir. Ama iki farklı şekilde…

İtalyanlar soğukta veya açık havada demek için al fresco ifadesini kullanır. Mesela malzemeleri olması gereken yerde saklamak istediklerinde “peyniri al fresco muhafaza et” derler. Ancak bu kelimenin başka anlamları da vardır. Turistler bir lokantadayken ve dışarıda yemek yemek istediklerinde, genellikle al fresco yani açık havada yemek istediklerini söylerler. Ancak bu ne yazık ki İtalya’da komik bulunan, filolojik bir hata olarak karşılanır. Çünkü İtalyancada, ifadenin tamamen farklı bir anlamı vardır. Al fresco kelimenin tam anlamıyla “cezaevinde” demektir ve bu, muhtemelen geçmişte hapishanelerin kalın duvarlı çok soğuk yerler olmasından kaynaklanır. Zira fresco, soğuk anlamına gelir. Yani “Al fresco yemek yemek istiyorum” dediğinizde garsonlar size gülebilir çünkü aslında “Hapishanede yemek istiyorum” demiş bulunuyorsunuz.

Söylemeniz gereken doğru cümleyi paylaşalım: “Vorrei mangiare fuori.” Bir sonraki İtalya seyahatinizde hatırlamak üzere notlarınıza eklemenizi, amacınızın yalnızca açık havada (hapishanede değil) yemek yemek olduğunu da garsona bildirmenizi, şiddetle tavsiye ederim. Al fresco tabiri İtalyancadan çevrilirken birçok anlam kargaşasına yol açsa da, aslında özünde, özellikle de şu an içinde bulunduğumuz yaz aylarında açık havada yemek yemek için kullanılan, tam duyusal bir deneyimin dünyada isim bulmuş halidir.

Yazının devamını QP No:26 92. sayfadan itibaren okumaya devam edebilirsiniz. QP’ye abone olmak için ise abone@qpmagtr.com adresinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.