HAVADA İLK ADIMLAR

Böing aslında bir soy ismi. Adını aldığı William Boeing’den başlayarak kurucusunun ve devamında kurduğu markanın özgeçmişinde kuş bakışı tura çıkıyoruz. Modern seyahat kavramının fikir babasının serüvenine tanıklık etmek ister miydiniz?

Markanın spottaki ilk yazım şekline tashih gerekmiyor zira Avusturyalı anne ve Alman babasının Wilhelm Böing’e verdiği asıl isim bu. Amerika’da doğunca, spesifik olmak gerekirse Michigan eyaletinde yaşamını sürdürürken, isim öbeği de Amerikanlaşmak durumunda kalıyor ve resmi kayıtlara William Boeing olarak geçiyor. Yale Üniversitesi’nin Maden Mühendisliği Bölümü’nü son sınıfta terk eden Boeing, kereste ticareti yaparken havacılığa bir fuar sonrası merak salıyor. 1901 yılında, Alaska-Yukon Pasifik Fuarı’nda denk geldiği, insanlı uçan makineden etkilenip Glenn L. Martin Uçuş Akademisi’nden havacılık dersleri alıyor ama bununla yetinmiyor; bir de hava aracı ediniyor. Boeing’in hikayesi işte tam da burada başlıyor. Şahsına ait Martin TA adlı deniz uçağının bozulmasından sonra yenilenecek parçaların tedariğinin çok uzun süreceğini öğrenen Boeing, arkadaşı George Conrad Westervelt’e uçak üretme teklifinde bulunuyor. Pacific Aero Products Company ile başlayan havacılık serüveni böylece start
alıyor.

İlk ürettikleri B&W deniz uçağı ve Pacific Aero Products Company’nin kuruluşu 1916 yılına tekabül ediyor. Seattle’da kurdukları havacılık şirketiyle beraber, her ortaklıkta rastlanabilen türden sorunlar baş gösteriyor ve Birinci Dünya Savaşı’nın kapıda olması ile George Conrad Westervelt aynı yıl işbirliğinden çekiliyor. Savaş başladıktan bir ay sonra gelişen bu hadise sebebiyle şirketin ismi Boeing Airplane Company’e dönüşüyor. Akabinde Amerikan donanmasından gelen 50 uçak siparişiyle hızlı bir şekilde devletle de ilişki kuran Boeing Company, ülkeyi uçaklı posta hizmetiyle tanıştırdıktan sonra United Airlines’a da uçak tedarik ediyor; ki bu sayede ticari taşımacılıkta da aslan payına sahip oluyor. “Peki hangi uçak modelleriyle?” dediğinizi duyar gibiyiz; o nedenle bu noktada markaya ait kronolojik bir teknik veri dizisine yer vereceğiz.

Boeing Airplane Company fabrikasından çıkan ve Amerikan donanmasına da satılan Model C’nin ardından, HS-2L ile devam eden askeri uçak üretimi, 1919’da havayolu postacılık işlevini gerçekleştiren C-700 ile ticari lojistiğe doğru evriliyor. İnsan taşıyan tarifeli uçuşlar için tasarlanan ilk model ise 1928 yılında 18 yolcu ve üç mürettebat kapasiteli Boeing 80 oluyor. Bu çift kanatlı çelik ve alüminyum konstrüksiyona sahip tasarım, markayı bugünkü prestijine taşıyan ilk önemli buluşlardan biri. Zaten sürecin ardından Boeing’in havacılık üzerindeki dominasyonu o kadar artıyor ki Amerikan hükümeti William Boeing’i tekelleşme ile suçluyor. Bu, tüm uçak üretiminin ve taşımacılık faaliyetlerinin United Aircraft and Transport Corporation çatısı altında farklı şirketlere bölünerek gerçekleşmesine yol açıyor. Bu dönemde William Boeing şirketten çekilip kendini havacılıktan kara ulaşımındaki en ilkel yöntemlerden biri olan at yetiştiriciliğine adıyor. İlk modern yolcu uçağı olarak kabul edilen model ise düşündüğünüzün aksine 1980 değil; 1933 yılında üretilen Boeing 247 oluyor. Bu uçak dikdörtgen iniş takımları, otopilot sistemi ve buz kırma özelliklerine sahip Boeing 80’e kıyasla çok daha hızlı, güvenli ve kullanışlı kabul ediliyor.

Yazının nasıl sonuçlanacağını merak edenler, QP:18’i edinip 128. sayfadan kaldıkları yerden devam edebilirler.